Chuyển hóa trái tim tan vỡ thành nghệ thuật

Quả Cầu Vàng 2017 không chỉ sôi sục bởi chiến thắng ngoạn mục chưa từng có của bộ phim ca nhạc La La Land với 7 tượng vàng danh giá (cho Phim, Nam chính, Nữ chính, Đạo diễn, Biên kịch, Nhạc phim và Bài hát trong phim xuất sắc nhất) mà còn bởi bài phát biểu gây chấn động của Meryl Streep. Khi nhận giải thưởng Cecil B. DeMille của Quả Cầu Vàng, thông qua bài chia sẻ cảm tưởng, bà đã hướng sự chú ý của công chúng đến nhân vật quyền lực đặc biệt là Tổng thống đắc cử Donald Trump và kêu gọi bảo vệ quyền tự do báo chí đang trên đà bị đe dọa. Rất nhiều ý kiến bảo thủ ngay lập tức chỉ trích việc bà đưa yếu tố chính trị vào trong buổi lễ này nhưng bà lại được cả khán phòng Beverly Hilton và công chúng ủng hộ nhiệt liệt.

Đây là toàn văn bài phát biểu của bà Streep:

“Xin vui lòng an tọa, xin cảm ơn. Tôi yêu tất cả các bạn. Trước tiên tôi xin các bạn tha thứ cho, tôi bị mất giọng vì đã la hét và than vãn quá nhiều vào cuối tuần này, đầu năm nay tôi lại thêm bệnh đãng trí nên tôi xin phép được đọc lại bài phát biểu qua giấy.

Xin cảm ơn, Hiệp hội báo chí nước ngoài ở Hollywood (HFPA). Tôi xin trích lại lời của Hugh Laurie đã từng nói: “Bạn và tất cả chúng ta trong căn phòng này đều thuộc về thành phần bị phỉ báng nhiều nhất trong xã hội Mỹ. Hãy suy nghĩ về nó: Hollywood, những người ngoại quốc và truyền thông báo chí.”

Nhưng chúng ta là ai và Hollywood là như thế nào ? Chỉ là một nhóm người đến từ nhiều nơi khác nhau. Tôi sinh ra, lớn lên và được giáo dục ở trường công của New Jersey. Viola sinh ra trong nhà một người nông dân ở South Carolina sau đó chuyển đến Central Falls, Rhode Island; Sarah Paulson sinh ở Florida, được nuôi dưỡng bởi một bà mẹ đơn thân ở Brooklyn; Sarah Jessica Parker là một trong bảy hoặc tám đứa con trong một gia đình ở Ohio; Amy Adams sinh ra ở Vicenza, Ý. Và Natalie Portman sinh ra ở Jerusalem. Giấy khai sinh của họ bây giờ nằm ở đâu ? Và Ruth Negga xinh đẹp sinh ra ở Addis Ababa, Ethiopia, lớn lên ở London – không ở Ireland tôi tin là vậy, và cô ấy được đề cử vì đóng vai một cô gái ở một thị trấn nhỏ Virginia.

Ryan Gosling, giống như đa số những người tử tế nhất, đến từ Canada, và Dev Ratel sinh ra ở Kenya, lớn lên ở London, và anh ấy đóng vai một người Ấn lớn lên ở Tasmania. Đấy, Hollywood của chúng ta là nơi trộn lẫn những người ngoại quốc và những kẻ ngoài rìa. Và nếu chúng ta đẩy họ ra khỏi khung cảnh này, chúng ta sẽ chẳng có gì để xem ngoài bóng đá và những màn võ thuật tổng hợp, chúng quả thật không phải là nghệ thuật.

Hãy cho tôi vài giây nữa để tôi chia sẻ điều này: Công việc duy nhất của người diễn viên là thâm nhập vào cuộc sống của những con người hoàn toàn khác với chúng ta, và làm cho bạn cảm thấy chúng nên được cảm nhận như thế nào. Và do vậy có rất nhiều, rất nhiều các bộ phim, các màn trình diễn ở đây thể hiện chính xác điều này. Một công việc đầy đam mê và ngoạn mục.

Nhưng có một màn trình diễn trong năm vừa qua đã khiến tôi thực sự kinh ngạc. Nó xoáy sâu vào tim tôi. Không phải bởi vì nó quá tốt; chả có điều gì tốt đẹp ở đây cả nhưng không hiểu sao lại rất hiệu quả và đã thực sự làm tốt việc khiến cho những khán giả mục tiêu cười nhe cả răng. Đó là khoảng khắc được tạo ra bởi một cá nhân mà sắp tới sẽ được yêu cầu ngồi vào chiếc ghế đáng được tôn trọng nhất ở đất nước chúng ta khi ông ta cố gắng bắt chước điệu bộ của một phóng viên khuyết tật. Một ai đó mà anh ta không có đủ vị thế, quyền lực và khả năng để chống trả lại. Khoảng khắc đó làm tan vỡ trái tim tôi và ám ảnh tôi không ngừng, bởi nó không phải nằm trong một bộ phim. Nó là đời thực. Và cái bản năng châm biếm hổ thẹn này, khi nó được mẫu hình hóa bởi những người trong khu vực công, bởi một ai đó quyền lực, nó sẽ được lọc chảy xuống cuộc sống của mỗi cá nhân trong xã hội và cho phép họ được làm điều tương tự. Sự coi thường sẽ mời gọi sự coi thường, bạo lực sẽ mời gọi bạo lực. Và khi những ai với quyền lực chuyên chế trong tay tận dụng vị thế của họ để ức hiếp mọi người, kẻ thua cuộc sẽ là tất cả chúng ta. Vâng, liệu chúng ta có thể chịu đựng được chuyện này.

Qua đó tôi muốn đề cập đến nền báo chí. Chúng ta cần có một nền báo chí đầy tính nguyên tắc, cẩn trọng và tử tế nhằm kiềm giữ quyền lực về đúng với sức mạnh tích cực của nó, để đưa ra ánh sáng những hành vi phạm lạm dụng trắng trợn. Đó là lý do tại sao người lập quốc của chúng ta lại đề cao báo chí và sự tự do của nó trong Hiến pháp. Vì vậy tôi chỉ yêu cầu Hiệp hội nổi tiếng và giàu có HFP (Hiệp hội Báo Chí Nước Ngoài ở Hollywood) và tất cả chúng ta trong cộng đồng này cùng tham gia với tôi nhằm hỗ trợ Ủy Ban Bảo Vệ Nhà Báo (Committee to Protect Journalists), bởi vì chúng ta cần họ phải luôn tiến về phía trước và bảo vệ sự thật cho chúng ta.

Thêm một điều nữa: Một lần nữa, tôi lại có dịp đứng trong khung cảnh này và lải nhải về một điều gì đó – các bạn đều biết chúng ta đã làm việc thật chăm chỉ trong suốt thời gian dài, thậm chí đôi khi bỏ bữa trưa hoặc gian khổ theo một cách nào đó, như Tommy Lee Jones đã nói với tôi: “Liệu có phải đây là một vinh hạnh to lớn Meryl, tôi chỉ là một diễn viên?” Vâng đúng như vậy chúng ta phải không ngừng nhắc nhở mọi người và niềm vinh hạnh và trách nhiệm của chúng ta trên cơ sở của sự thấu cảm, lòng vị tha. Tất cả chúng ta phải tự hào vì những gì Hollywood tôn vinh trong buổi tối hôm nay.

Các bạn thân mến, Công chúa quá cố Leia từng nói: hãy nắm giữ trái tim tan vỡ của các bạn, và chuyển hóa chúng thành nghệ thuật”